Rusiya-Ukrayna müharibə durumu - HAKAN AKTÜRK AÇIQLADI.

Vladimir Putin hələ də İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Avropaya edilən ən böyük işğalı “xüsusi hərbi əməliyyat” kimi xarakterizə edir". Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında türkiyəli politoloq Hakan Aktürk deyib.

Onun sözlərinə görə, Putin bu vəziyyəti Ukrayna boyu mülki əhalinin bombalandığı və 13 milyondan çox insanın didərgin düşdüyü “tammiqyaslı müharibə” adlandırmır: "O, həmçinin xalqı “Ukrayna zülmündən və soyqırımından” qoruyacağını vəd edib ki, bu, mahiyyətcə Rusiyanın heç bir əsası olmayan təbliğatıdır.

Bəs, Putin müharibə məqsədlərini necə dəyişdi? İşğaldan bir ay sonra Putin Kiyev və Çerniqovda geri çəkildikdən sonra hədəfi azaldıb. Əsas məqsəd Ukraynanın Luqansk və Donetskdən şərqdə yerləşən iki sənaye bölgəsini nəzərdə tutan “Donbasın azad edilməsi” idi. Şimal-şərqdə Xarkovda və cənubda Xersonda daha da geri çəkilməyə məcbur edilən Rusiyanın məqsədləri dəyişməz qaldı, lakin ölkə onlara nail olmaqda az uğur qazana bildi.

Döyüş meydanındakı bu geri çəkilmə Putini sentyabrda Ukraynanın dörd vilayətini ilhaq etməyə məcbur etdi. Rusiya şərqdə Luqansk və ya Donetsk, cənubda isə Xerson və Zaporojya daxil olmaqla, bu vilayətlərin heç birinə tam nəzarət edə bilmədi".

Hakan Aktürk sözlərinə belə davam edib: "Prezident Putinin iddia edə biləcəyi ən böyük nailiyyət 2014-cü ildə qeyri-qanuni ilhaq edilmiş Krıma Rusiya sərhədindən quru körpü tikməsi ola bilər. Putin Mariupol və Melitopol şəhərlərinin daxil olduğu bu bölgənin ələ keçirilməsindən “Rusiya üçün vacib nəticə” kimi danışdı.

Kerç boğazındakı Azov dənizinin “Rusiyanın daxili dənizinə çevrildiyini” bəyan edən Putin, hətta Rusiya çarı I Pyotrun belə buna nail ola bilməyəcəyinə diqqət çəkib. Bu müharibənin toxumları 2013-cü ildə Ukraynanın rusiyayönlü liderinin devrilməsi və Rusiyanın Krımı ələ keçirməsi ilə nəticələnən prosesdə səpildi.

Rusiyanın Ukraynanı işğalının dördüncü ayında Aİ Ukraynaya namizəd ölkə statusu verib və Kiyev administrasiyası ən qısa zamanda Aİ-yə qəbul olunmaq üçün əlindən gələni edir. Putin həm də Ukraynanın NATO-nun orbitinə çıxmasının qarşısını almağa çalışırdı. Lakin onun müharibəyə bəraət qazandırmaq üçün Qərbin müdafiə alyansını göstərmək cəhdi yanlışdır.

Bəzi məlumatlara görə, Ukrayna NATO-dan kənarda qalmaq üçün müharibədən əvvəl Rusiya ilə müvəqqəti razılığa gəlib. Mart ayında eyni zamanda, Zelenski Ukraynanın neytral, nüvə silahı olmayan dövlət olaraq qalmasını təklif edərək, "Bu bir faktdır və belə bilinməlidir" dedi.

Müharibə üçün NATO məsuliyyət daşıyırmı? NATO-ya üzv ölkələr müharibə zamanı Ukraynaya hava hücumundan müdafiə sistemləri, habelə Rusiya işğalına qarşı hücuma kömək etmək üçün raket sistemləri, artilleriya və pilotsuz təyyarələr göndərib. Lakin NATO müharibəyə görə məsuliyyət daşımır. NATO-nun genişlənməsi Rusiyanın təhdidinə cavab olaraq gəldi. İsveç və Finlandiya yalnız işğala görə NATO-ya üzv olmaq üçün müraciət ediblər. NATO-nun şərqə doğru genişlənməsindən müharibəyə bəraət qazandırmaq Avropada müəyyən dəstək alan Rusiyanın ritorikasıdır.

Müharibədən əvvəl Putin NATO-dan saatı 1997-ci ilə çevirməyi, qüvvələrini və hərbi infrastrukturunu Mərkəzi Avropa, Şərqi Avropa və Baltikyanı ölkələrdən çıxarmağı xahiş etmişdi. Qərb 1990-cı ildə NATO-nun “şərqə bir qarış” genişlənməyəcəyinə söz versə də vədinə əməl etməyib. Halbuki bu, Sovet İttifaqının dağılmasından əvvəl idi.

Bu səbəbdən Sovet İttifaqının prezidenti Mixail Qorbaçova verilən vəd yalnız Şərqi Almaniyaya aiddir. Qorbaçov sonra dedi ki, o zaman “NATO-nun genişlənməsi məsələsi heç vaxt müzakirə olunmayıb”.

NATO iddia edir ki, Rusiya 2014-cü ildə Krımı ilhaq etməzdən əvvəl şərq cinahda döyüş hissələri yerləşdirməyi planlaşdırmayıb".

Sia.az 

Zefertv.az